21 Mart 2012 ÇARŞAMBA

Resmî Gazete

Sayı : 28240

YÖNETMELİK

İçişleri Bakanlığından:

KARAYOLLARI TRAFİK YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK

YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1 –18/7/1997 tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “Taksi”, “Taksi Dolmuş”, “Kamyonet”, “Motosiklet”, “Motorlu Bisiklet”, “Bisiklet”, “Kamp Taşıtı”, “Taşıma Sınırı (Kapasite)” tanımları ile aynı fıkranın (d) bendinde yer alan “Motor Karavan”, “Zırhlı Taşıt”, “Ambulans”, “Cenaze Arabası” tanımları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı bendin (5) numaralı alt bendine “SF Seyyar vinçler” tanımı eklenmiştir.

“Taksi: Yapısı itibariyle sürücüsü dahil en çok 8 oturma yeri olan, insan taşımak için imal edilmiş bulunan ve taksimetre veya tarife ile yolcu taşıyan M1 sınıfı ticari motorlu araçtır.

Taksi Dolmuş: Yapısı itibariyle sürücüsü dahil en çok 8 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan, adam başına tarifeli ücretle yolcu taşıyan M1 sınıfı ticari motorlu araçtır.”

“4) Kamyonet: Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır. Sürücü ve yanındaki oturma yerleri dışında başka oturma yeri de bulunabilen, sürücü bölümü gövde ile birleşik kamyonetlere panelvan denir.”

“8) Motosiklet: 2 veya 3 tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu araçlardır. Bunlardan karoserisi yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan 3 tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir. L3, L4, L5 ve L7 sınıfı motorlu araçlardır.

9) Motorlu Bisiklet: Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen, içten patlamalı veya elektrik motoru ile donatılmış ve imal hızı 45 km/s’den az olan L1, L2 ve L6 sınıfı motorlu araçtır.

10) Bisiklet: En çok 3 tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürülmek suretiyle hareket eden ve yolcu taşımalarında kullanılmayan motorsuz araçtır. Azami sürekli gücü 0,25 KW’ı geçmeyen, hızlandıkça gücü düşen ve hızı en fazla 25 km/saate ulaştığında pedal çevrilmediği takdirde gücü tamamen kesilen elektrikli bisikletler de bu sınıfa girer.”

“19) Kamp Taşıtı: Yük taşımasında kullanılmayan; iç dizaynı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmış, hizmet edebileceği kadar yolcu taşıyabilen SA kodlu motorlu araçtır.”

“24) Taşıma Sınırı (Kapasite): Bir aracın güvenle taşıyabileceği, en çok yük ağırlığı ve/veya yolcu ve hizmetli sayısıdır.”

“5.1) Motorlu Karavan: En az aşağıdaki ekipmanları kapsayan, yatacak yeri olan özel maksatlı M sınıfı SA kodlu motorlu araçtır.

(i) Koltuklar ve masa,

(ii) Koltuklardan dönüştürülebilecek uyku yatağı,

(iii) Yemek pişirme imkânları,

(iv) Depolama/Saklama imkânları.

Bu ekipmanlar oturma bölümüne sabit olarak monte edilir; ancak masa kolayca çıkarılabilecek şekilde tasarlanabilir.

5.2) Zırhlı Taşıt: Taşınan yolcuların ve/veya yüklerin korunması için tasarlanmış ve kurşungeçirmez zırh kaplama gereklerine uygun SB kodlu motorlu araçtır.

5.3) Ambulans: Hasta veya yaralı insan taşınması için tasarlanmış ve bu amaç için özel ekipmanlara sahip M sınıfı SC kodlu motorlu araçtır.

5.4) Cenaze Arabası: Cenaze taşınması için tasarlanmış ve bu amaç için özel ekipmanlara sahip SD kodlu motorlu araçtır.

5.5) SF Seyyar vinçler: Kaldırma momenti 400 kNm’ye eşit veya daha fazla olan bir vinci bulunan ve araç üzerinde eşya taşımak amacına uygun olmayan N₃ kategorisi özel amaçlı araçlar.”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Sürücülerin ve araçların sicillerini tutmak üzere Emniyet Genel Müdürlüğünce ihtiyaç duyulacak teknik bilgiler, hukuki değişiklikler veya kısıtlayıcı şerhlerin sicil üzerindeki kayıt işlemleri; Emniyet Genel Müdürlüğünce yetki verilen kamu kurumları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları veya özel hukuk tüzel kişilerince elektronik sistemle yapılabilir. Sürücü belgesi ve tescil işlemlerine esas teşkil edecek bilgiler, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından ilgili kamu kurum veya kuruluşlarından elektronik sistemle temin edilebilir veya kanunlardaki istisnalar hariç olmak üzere bu amaçla sınırlı olarak paylaşılabilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Emniyet Genel Müdürlüğü ile ilgili taraflar arasında protokolle belirlenir.”

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 42 nci maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Traktör römorklarının arka kısımlarına; Avrupa Topluluğu Direktifleri ve Avrupa Ekonomik Komisyonu Regülasyonu ECE R 69’a uygun iki adet işaret levhası takılır.”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Tescil kaydı silinen araçlar, çalıntı tarihinden itibaren 30 yıl süreyle araç tescil bilgisayar sisteminde plaka ve çalıntı kaydı ile birlikte muhafaza edilir. Bu süre sonunda bulunamayan araçların bilgisayar plaka kayıtlarının düşüm işlemi yapılır ve durum Gelir İdaresi Başkanlığına elektronik sistemle, bunun mümkün olmaması halinde ise en geç onbeş iş günü içinde yazılı olarak ilgili vergi dairesine bildirilir. Bu araçların çalıntı bilgisi şase ve motor numarası üzerinden takip edilerek boşa çıkan plakalar, diğer araçlara tescil plakası olarak verilebilir.”

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 49 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (b) bendinin (1) numaralı alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“1) Her araç için zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi,”

“1) Her araç için zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi,”

MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 53 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentleri ile üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“2) Otomobil, kamyonet, minibüs, kamyon, çekici ve otobüslerde ön plaka 11x52, arka plaka 11x52 veya 21x32 santimetre; plaka yerlerinin bu ölçülere uymaması halinde ölçüler 15x30 santimetre,

3) Harf ve rakam gruplarının plaka üzerindeki yerleri ile genişlik, yükseklik, çizgi kalınlığı ve aralıklarına ait ölçüler; 12, 12/A, 12/A-1, 12/B, 12/B-1, 12/C, 12/C-1, 12/G, 12/G-1, 12/H, 12/H-1, 12/J, 12/J-1, 12/N, 12/N-1, 12/N-2, 12/P, 12/P-1, 12/P-2, 12/R, 12/R-1, 12/R-2, 12/S, 12/S-1, 12/S-2, 12/T, 12/U, 12/V eklerdeki şekillerde gösterilmiştir.”

“Talep halinde, trafik denetleme kuruluşları tarafından özürlülerin araçları için ayrılmış park yerlerinden istifade etmeleri amacıyla, özürlülere örneği Ek-47’de yer alan park kartı verilir. Park kartlarının verilmesi, kullanılması ve iptaline dair usul ve esaslar Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.”

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 54 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Tescil plakalarının takılma yerleri ve sayıları

MADDE 54 –Tescil plakaları araçlara aşağıda gösterildiği şekilde ve sayıda takılır.

a) Motorlu bisiklet ve motosikletlere; yerden 20 ila 150 santimetre yükseklikte araç arka kısmında ve araç boyuna eksenine dik olacak şekilde bir adet,

b) Römork ve yarı römorklara arkada yerden 30 ila 120 santimetre yükseklikte römork boyuna eksenine dik olacak şekilde bir adet,

c) Yük motosikletleri ile diğer motorlu araçlara; biri ön, diğeri arkada yerden 30 ila 120 santimetre yükseklikte araç boyuna eksenine dik olacak şekilde iki adet,

ç) Traktörlerde; biri ön, diğeri arkada yerden 30 ila 400 santimetre yükseklikte araç boyuna eksenine dik olacak şekilde iki adet,

Tescil plakaları, aracın boyuna ekseninde veya sol tarafında, alt kenarı aracın tampon alt seviyesinin üstünde kalacak, yanlarından taşmayacak, sallanmayacak, düşmeyecek ve kolayca okunabilecek şekilde takılır.

d) Takılacak yerlerin uygun olmaması halinde tescil kuruluşunun izni ile;

1) 11x52 santimetre en ve boyundaki ön plaka arkaya,

2) Araç ekseni üzerine yerleştirilecek olanlar sol tarafa,

3) Arka plakaların üst kenarı 200 santimetreye kadar,

taktırılabilir.

Ayrıca plaka için özel yeri bulunanlara küçük ölçüde plaka takılmasına izin verilebilir.

e) Lastik tekerlekli traktör römorklarına, traktöre verilen numarayı taşıyan plaka, diğer araçlarla çekilen römork ve yarı römorklara kendileri için verilen plakalar takılır.

Tescile tabi olmamakla beraber, yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork veya yarı römorkların arkasına çeken araca verilen numarayı taşıyan plaka takılır veya resmedilir.

f) İş makinelerine de bu Yönetmelikte gösterilen ölçü ve esaslara uygun plaka takılır. Plaka takılacak yeri olmayanların uygun kısımlarına aynı ölçülerde yazılarak resmedilir. Bu araçlar üzerinde ayrıca ilgili kuruluşu tanıtan tam veya kısaltılmış yazılar bulunur (Ek-13).

Kartondan yapılmış geçici plakalar, araçların ön ve arka camı üzerine ya da önden veya arkadan görülebilecek uygun yerine, görüşü engellemeyecek şekilde iliştirilir veya yapıştırılır.”

MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 58 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 58 – Aşağıda belirtilen araçlarda, açıklanan usul ve esaslara uyulmak şartıyla tescil plakası yerine değişik renk ve şekilde özel tahsisli plakalar kullanılır.

a) Cumhurbaşkanlığı araçları;

1) Cumhurbaşkanına tahsis edilen araçların plakalarında sadece Cumhurbaşkanı forsu bulunur.

2) Cumhurbaşkanlığına ait diğer araçlara, koyu kırmızı zemin üzerine sarı madeni CB harfleri ile üçlü rakam grubu bulunan plakalar takılır (Ek–15). Bu plakaların zeminleri yeşil renkte de olabilir.

b) TBMM Başkanlık Divanı Üyeleri ile Komisyon Başkanları ve Grup Başkan Vekillerine tahsis edilen araçlara, kırmızı zemin üzerine sarı madeni TBMM amblemi ile sarı madeni TBMM harfleri ve üçlü rakam bulunan plakalar verilir. Bu plakaların numaralandırılması işlemleri ile sıralamasına dair düzenlemeler TBMM Başkanlığınca yerine getirilir.

c) 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Kanuna göre zata ve emre tahsis edilen araçların plakaları da koyu kırmızı zemin üzerine sarı madeni dörtlü rakam grubundan (Ek–16) oluşur. Bunlardan il valilerine ait plakalarda dörtlü rakam grubunun önüne ilin sıra numarasını gösteren ikili rakam grubu gelir (Ek-16/a il valileri).

1) Bu plakalardan hangi numaranın kime verileceği ve hangi tescil plakalı araçlarda kullanılacağı, Başbakanlık tarafından belirlenen protokol sırası esas alınarak İçişleri Bakanlığınca düzenlenir.

2) Emre ve zata birden fazla araç tahsis edilmiş ise birinci araca verilen numaradan sonra gelen veya uygun görülen bir başka sıra numarasını taşıyan plaka tahsis edilir.

3) Birden fazla araca aynı sıra numarası bulunan özel tahsisli plaka takılamaz.

ç) 237 sayılı Kanunun (2) sayılı cetveline göre kişilerin makam hizmetlerine tahsis edilen araçlara A-AA-AAA grubundaki plakalardan verilir. Ancak, Başbakanlık ve bakanlık müsteşarları ile Emniyet Genel Müdürüne verilecek plakalar beyaz zemin üzerine kırmızı kabartma dörtlü rakam grubundan oluşur. Bu araçlara 12x36 santimetre ebadında plaka takılır.

d) Diplomatik muafiyeti haiz kişilerle, misyonlarda görevli diplomatik statüye sahip olan personelin ülkemizde özel veya tüzel kişilerden ya da leasing yoluyla kiralayacakları araçlarına, mütekabiliyet esasları da göz önünde bulundurularak, noterlerce tanzim edilen kira sözleşmesiyle birlikte, Dışişleri Bakanlığının yazılı teklifi ve İçişleri Bakanının onayı ile geçici olarak CC 0001'den CC 9999'a, CD 0001'den CD 9999'a, CG 0001'den CG 9999'a ve CM 0001'den CM 9999'a kadar olan plakalardan verilebilir. Sürenin bitiminde, tahsis edilen plakalar hiçbir tebligata gerek olmadan ilgililerce trafik kuruluşlarına iade edilir.

e) Resmi plakalı olarak görev yapan emniyet araçlarına kayıtlı oldukları trafik birimlerince, o aracın telsiz kod numarasını karşılayan resmi plaka verilir.

Özel tahsisli plaka verilen araçların tahsis amacının değişmesi halinde, özel tahsisli plakaları yerine tescil plakaları takılır.

Devletin istihbarat veya gizlilik gerektiren hizmetlerinde kullanılan araçlarına, ilgili kurum veya kuruluşun il valiliklerine yapacağı yazılı talep üzerine hizmetin özelliği ve gereği icabı aşağıdaki esas ve usuller doğrultusunda 56 ncı maddenin (b) bendinde belirtilen plakalardan sivil plaka tahsisi yapılır.

a) Bu araçlara sivil plaka tahsisi il emniyet müdürünün teklifi ve valinin onayı ile yapılır. Ancak;

1) Emniyet Genel Müdürlüğünün merkez birimleri ile doğrudan merkeze bağlı taşra birimlerinde kullanılan araçlara, Emniyet Genel Müdürünün,

2) İl emniyet müdürlüklerine bağlı birimlerde kullanılan araçlara, il emniyet müdürünün,

onayı ile sivil plaka tahsis edilir.

b) Devletin güvenlik gerektiren diğer hizmetlerde kullanılan araçlarına, ilgili kamu kurum veya kuruluşunun yazılı talebi üzerine hizmetin özelliği ve gereği icabı İçişleri Bakanlığının onayı ile sivil plaka tahsisi yapılabilir.

c) Sivil plaka tahsisi aracın tescil kaydının bulunduğu trafik tescil kuruluşunca yapılır. Ancak, Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün merkez ve taşra teşkilatlarının istihbarat, gizlilik veya güvenlik gerektiren hizmetlerinde kullanılan araçlarına, görev gereği herhangi bir başka il trafik tescil kuruluşundan sivil plaka talep edilmesi halinde, İçişleri Bakanlığının onayı ile sivil plaka tahsis edilebilir.

237 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı cetvel uyarınca emir ve zatlarına, (2) sayılı cetvel uyarınca makam hizmetlerine tahsis edilmiş olan araçlara, tescil plakası yerine güvenlik gerekçesiyle sivil plaka takılmasının talep edilmesi halinde, İçişleri Bakanlığının onayı ile sivil plaka tahsis edilebilir. Plaka tahsisi talebe bağlı olarak aracın tescil kaydının bulunduğu veya başka bir trafik tescil kuruluşundan yapılır.

Diplomatik muafiyeti olan kişiler, misyonlarda görevli diplomatik statüye haiz olan idari ve teknik personel ile asıl ikametgâhları yabancı memlekette olan (Türk ve yabancı turistler hariç) ve Türkiye'de geçici ve belirli bir süre için çalışmak, tetkik ve tahsilde bulunmak veya çeşitli nedenlerle gelen yabancı kişilerin araçlarına, güvenlik mülahazaları çerçevesinde, mütekabiliyet esasları da göz önünde bulundurularak, Dışişleri Bakanlığının yazılı teklifi ve İçişleri Bakanının onayı ile geçici olarak sivil plaka verilebilir. Sürenin bitiminde, tahsis edilen sivil plakalar hiçbir tebligata gerek olmadan ilgililerce trafik tescil kuruluşlarına iade edilir.

Sivil plakalar, aracın tescilli olduğu trafik tescil kuruluşunca en fazla iki adet, başka bir tescil kuruluşunca ise bir adet olmak üzere tahsis edilir.

Sivil plakaların tahsisine ait bilgiler Ek-17'de yer alan deftere kaydedilir.

Tahsis olunan plakalar talep halinde başka bir plaka numarası ile değiştirilebilir. Bu durumda daha önce tahsis edilmiş olan sivil plakalar, geri alınarak iptal edilir.

Tahsis edilen plakaların hizmet amacı sona erdikten sonra iade edilmesi zorunludur. Bu şekilde iade edilen plakalar bir yıl süreyle başka araçlara verilmez.

Sivil plakaların tahsisi işlemlerine ilişkin bilgi ve belgelerin gizliliği korunur.

Bu maddede sayılanlar dışında hiçbir kişi, kurum veya kuruluş aracına özel tahsisli veya sivil plaka verilemez.”

MADDE 9 –Aynı Yönetmeliğin 64 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 64 – Araçlarda;

a) Özelliklerine ve cinslerine göre nitelik ve nicelikleri 1 sayılı Cetvelde gösterilen gereçlerin,

b) Ayrıca, kamyon, çekici ve otobüslerde İçişleri ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme bakanlıklarının görüşlerini de alarak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının belirlediği takograf, taksi otomobillerinde taksimetre,

bulundurulması ve bunların kullanılır durumda olması zorunludur.

Birinci fıkranın (b) bendindeki şartlara uymayan araçlara, eksikliklerinin giderilmesi amacıyla 125 inci maddede belirtilen şekil ve sürelere göre geçici olarak trafiğe çıkış izni verilir. Bu süre sonunda eksikleri giderilmeyen araçlar trafikten men edilir.”

MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 72 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 72 – Araçların tescilleri esnasında yapılan tespitlerde, motor veya şasi numaralarının sonradan vurma olduğu tespit edilip hakkında işlem yapılmak üzere adli makamlara intikal ettirilen araç sahibi hakkında adli makamlarca takipsizlik kararı verilerek aracın sahibine teslim edilmesi halinde, aracın motor ve şasi numaraları hakkında 61 inci madde hükümleri doğrultusunda hareket edilir.

Tamir veya tadil gibi nedenler dışında, üzerinde bulunan numaraları başka sebeplerle silinmiş veya tahrip edilmiş olan motor blokları araçlara tadilat yapılmak suretiyle takılamaz ve bu tür motor bloklarının tescil işlemi yapılamaz.”

MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 73 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Araç zapt edildiği halde ilgili mahkeme tarafından müsaderesine veya ilgili kurum veya kuruluşça tasfiyesine karar verilmemesi halinde, zapt tarihi ile karar tarihi arasında aracın yediemin olarak sahibine bırakılmamış olması şartıyla, zapt tarihi ile aracın sahibine iade edilme tarihi arasında geçen süre ile sınırlı olmak üzere tescili silinir. Sahibine iade tarihi itibariyle de trafik tescil kayıtları tekrar açılır ve yapılan işlem hakkında ilgili vergi dairesine onbeş iş günü içinde bilgi verilir.”

MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğin 81 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 81 – Müracaatların kabulü, değerlendirilmesi, sürücü kurslarından alınan sertifikaların sürücü belgeleri ile değiştirilmesi ve verilmesinde aşağıdaki usul ve esaslar uygulanır.

a) Müracaatların kabul ve değerlendirilmesi

1) Sürücü kursuna katılıp yapılan sınavları başararak Motorlu Taşıt Sürücü Sertifikası almış olanlar, sertifikanın alındığı yer trafik tescil kuruluşuna başvurarak sertifikasını karşılığı olan sürücü belgesi ile değiştirmek zorundadırlar. Başvuru sırasında, Ek-18’de yer alan müracaat formu ile gerekli diğer belgeler daktilo, bilgisayar veya sabit kalemle doldurulmak suretiyle trafik tescil kuruluşuna verilir. Bu form, trafik tescil kuruluşunca elektronik ortamda da oluşturulabilir.

2) Müracaatlar, sertifika alınan kursun bulunduğu mahaldeki trafik tescil kuruluşuna, kurs mahallinde trafik tescil kuruluşu bulunmaması halinde ise, o yerleşim biriminin bağlı bulunduğu il ve ilçedeki trafik tescil kuruluşuna yapılır.

3) Sürücü belgesi talep edenler belge almak istedikleri trafik tescil kuruluşunun bulunduğu yerde geçici bir süre kalmaları halinde o yerdeki geçici adresi ile daha sonra kalacağı sabit iş ve ikametgâh adreslerini müracaat formunda belirtmek zorundadırlar.

4) Sürücü belgesi müracaat formunun beyanlar ile ilgili bölümü sürücü belgesi talep edenler tarafından müracaat memurunun önünde imzalanır.

5) Sürücü belgesi talep edenler, trafik tescil kuruluşuna müracaat sırasında; nüfus cüzdanı ve sürücü sertifikasının aslı ile birlikte; tahsil belgesinin, Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilmiş ilgili tabip veya sağlık kuruluşundan müracaat tarihinden geriye doğru bir yıllık süre içinde alınmış sürücü olur sağlık raporunun; yine müracaat tarihinden geriye doğru bir yıllık süre içerisinde adli sicilden veya sertifika sahibinin nüfusa kayıtlı olduğu yerin Cumhuriyet savcılığından alınan Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre hükümlü olmadıklarına dair belgenin ilgili sürücü kursu tarafından tasdik edilmiş suretlerini ibraz etmek zorundadırlar. Ancak sürücü sertifikası, tahsil belgesi ve sağlık raporu bilgilerinin elektronik sistemle alınabilmesi halinde, bu belgelerin ibrazı istenilmeyebilir. Adli sicil kaydının ilgili kurumdan elektronik sistemle alınabilmesi halinde adli sicil belgesi istenilmez. Kamu kurum veya kuruluşlarında çalışanların, çalıştıkları kurum veya kuruluş tarafından verilmiş tahsil durumunu belirleyen tasdikli belgeyi ibraz etmeleri durumunda ayrıca tahsil belgesinin ibrazı istenilmez.

6) Yetkili memur müracaat formundaki bilgilerin doğruluğunu, ibraz edilen belgelerle karşılaştırarak kontrol eder ve müracaat formunun huzurunda imzalandığını ve beyanın doğruluğunun kontrol edildiğini belirterek, ilgili bölümü tarih koyup kaşe vurarak imzalar.

7) Sürücü belgesi talep edenler tarafından müracaat formunda beyan edilen bilgiler, aksi sabit oluncaya kadar doğru sayılır. Gerektiğinde bu bilgilerin doğruluğu tahkik edilebilir. Yanlış beyanda bulundukları tespit edilenler hakkında Karayolları Trafik Kanununun 42 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca işlem yapılır.

8) Sürücü belgelerinin tanzimi esnasında; belge üzerine belge sahibinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yazılır.

b) Sürücü belgelerinin düzenlenmesi ve verilmesi esasları

1) Belgede yer alan bütün bilgiler tam, okunaklı, silinti ve kazıntı yapılmadan yazılır. Düzeltme sırasında herhangi bir nedenle iptali gerekenler seri numarası belirtilerek bir tutanakla tespit edilir.

2) Sürücü belgesi sicil kayıt defterine (Ek–29) kaydedilerek sıra esasına göre sicil numarası verilir ve bu numara sürücü belgesine de yazılır.

3) Sürücü belgesi ile ilgili gerekli bilgiler usulüne uygun olarak bilgisayar ortamına derhal aktarılır.

4) Kişiselleştirilen sürücü belgelerinin basımı ve ilgililerine teslimi Emniyet Genel Müdürlüğünce merkezi sistemle yapılabilir.”

MADDE 13 –Aynı Yönetmeliğin 100 üncü maddesinde yer alan tabloda “Kamyonet (N1), (N2)” araç cinsi satırından sonra gelmek üzere “Panelvan (N1)” araç cinsi ibaresi eklenmiş ve yol durumlarına göre bu aracın azami hız sınırları gösterilmiştir.

“

”

MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğin 121 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine aşağıdaki alt bent eklenmiştir.

“5) Araç kaldırılıp götürülmeden veya götürüldüğü esnada sahibinin gelmesi durumunda trafik idari para cezası karar tutanağı kendisine tebliğ edilmek ve varsa yapılan masraflar ödettirilmek suretiyle sahibine teslim edilir.”

MADDE 15 – Aynı Yönetmeliğin 122 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Araçların çekilmesi, kurtarılması ve götürülmesi ile çekilen, trafikten men edilen ve muhafaza altına alınan araçların bırakılacağı otoparkların belirlenmesi ve bu işlemlere dair masrafların tespiti

MADDE 122 –Kanunlarda ve bu Yönetmelikte belirtilen ihlalleri nedeniyle trafikten men edilen, muhafaza altına alınması gereken veya bulunduğu yerden kaldırılması gereken araçların çekilip götürülmesinde öncelikle trafik kuruluşları ile kamu kurum veya kuruluşlarına ait çekici/kurtarıcı araçlar kullanılır. İhtiyaç duyulması halinde, araç çekme, kurtarma ve götürme hizmetleri, ücretleri ile diğer usul ve esaslar belirlenmek şartıyla büyükşehirlerde ulaşım koordinasyon merkezlerince, diğer il ve ilçelerde ise il ve ilçe trafik komisyonlarında karar alınmak suretiyle gerçek veya tüzel kişilere de yaptırılabilir.

Çekilen, trafikten men edilen veya muhafaza altına alınan veya bulunduğu yerden kaldırılan araçlar, Büyükşehirlerde Ulaşım Koordinasyon Merkezlerince, diğer il ve ilçelerde ise il ve ilçe trafik komisyonları tarafından yetkilendirilmiş bir park yerine, yetkilendirilmiş park yeri bulunmaması halinde ise varsa trafik kuruluşlarının yoksa mülki idare amirliklerince belirlenecek diğer kamu kurum veya kuruluşlarına ait park yerlerine çekilir.

Kamu kurum veya kuruluşlarına ait araç park yerlerinde alınması gereken tedbirler, park yerinin ait olduğu kurum veya kuruluş ile koordine kurulmak suretiyle aracın çekilmesine veya muhafazasına karar veren kuruluşça alınır.

Araçların çekilmesi, kurtarılması, götürülmesi ve muhafazası işlemlerinin gerçek veya tüzel kişilerce yapılması hususunda ulaşım koordinasyon merkezlerince ve trafik komisyonlarınca yetki verilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:

a) Otoparkın etrafının duvar veya tel örgü gibi fiziki engellerle çevrili olması,

b) Otoparkın geceleri yeterince aydınlatılması,

c) Giriş ve çıkışları ile içerisi ve etrafının 24 saat süreyle kamera sistemiyle izlenmesi ve kayıtların belirlenecek sürelerde saklanması,

ç) Yeterli yangın söndürme tüpü veya sistemi bulundurulması,

d) Sabit telefon hattının olması,

e) İş ve işlemlerin yürütülebileceği yeterli büyüklükte kapalı alanın bulunması,

f) Otopark ve müştemilatının yangın, sel, deprem ve benzeri afetlere karşı sigortalı olması,

g) Otoparkta güvenliği sağlamak amacıyla 24 saat süreyle bekçi veya görevli bulundurulması,

ğ) İşletici, otopark çalışanları, çekici/kurtarıcı sahip ve şoförlerinin; mal varlığına, topluma, kamu güvenliğine, kamunun sağlığına, kamu barışına, ulaşım araçları veya sabit platforma, genel ahlaka, millete ve devlete, devletin güvenliğine, anayasal düzen ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar başta olmak üzere belirlenecek diğer suçlardan hüküm giymemiş olmaları,

h) Çekici ve kurtarıcı hizmeti vermek üzere yetkilendirilenlerin hizmetin devamlılığını sağlayacak şekilde gece ve gündüz istendiğinde özel tertibatlı araç bulundurmaları.

Ulaşım koordinasyon merkezlerince ve trafik komisyonlarınca il veya ilçenin özelliğine göre yukarıda belirtilen şartlara ek olarak başkaca şartlarda belirlenebilir. Ayrıca, belirlenen otoparklara hangi bölgelerden çekilen, trafikten men edilen veya muhafaza altına alınması gereken araçların götürüleceği belirlenir ve o bölgedeki fiyat uygulamaları da dikkate alınarak çekme, kurtarma ve götürme ücreti ile otopark ücretleri tespit edilerek karara bağlanır.

Araçların çekilmesine, kurtarılmasına ve götürülmesine trafik zabıtası karar verir. Kanunlar ve bu Yönetmelikte belirtilen ihlaller nedeniyle çekilmesi gereken aracın plakası ve ihlal durumu, çekilmesine karar veren görevlilerce fotoğrafla tespit edilir.”

MADDE 16 – Aynı Yönetmeliğin 125 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Araçların trafikten men edilmesi veya muhafaza altına alınması ile sürücülerin araç sürmekten men edilmesi

MADDE 125 – Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliği hükümlerine aykırılığından dolayı trafikten men edilen veya muhafaza altına alınması gereken araçlar ile araç sürmekten men edilecek sürücülerle ilgili olarak aşağıda belirtilen usul ve esaslar uygulanır.

a) Trafikten men edilen veya muhafaza altına alınması gereken araçlar korunamayacak yerlere bırakılamaz.

b) Trafikten men edilecek veya muhafaza altına alınacak aracın yerleşim yeri dışında bulunması halinde, aracın en yakın yerleşim birimine götürülmesi sağlanarak men veya muhafaza işlemi burada gerçekleştirilir. Zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmayan ya da karayolunda sürülmeye elverişli olmayan araçların trafikten men edilecekleri veya muhafaza altına alınacakları yere götürülmesi çekici/kurtarıcı araçları marifetiyle yapılır. Bu işlemlere dair masraflar araç sahibi, işleteni veya sürücüsü tarafından karşılanır.

c) Trafikten men edilen veya muhafaza altına alınan araçlar bu hususta bir tutanak düzenlenmek suretiyle yetkilendirilmiş otoparka teslim edilir.

ç) Araçların otoparka teslimi ve otoparktan çıkışı sırasında tescil kayıtları sorgulanır ve kaydında çalıntı, yakalama ve benzeri şerhler bulunanlar hakkında gerekli işlemler yapılır.

d) İlgili kayıtlarından, zorunlu mali sorumluluk sigortasının geçerli olduğu tespit edilen araçlar için sigorta poliçesi ibraz zorunluluğu aranmaz.

e) Karayolları Trafik Kanunu ve bu Yönetmelikte belirtilen ihlalleri dolayısıyla trafikten men edilen, ancak bu madde kapsamında geçici olarak trafiğe çıkış izni verilebilmesi için gerekli şartları taşıyan araçlar ile eksiklikleri denetim noktasında giderilen araçlar, trafikten men tutanağına gerekli şerh düşülerek otoparka götürülmeksizin denetim mahallinde sahibine, işletenine veya sürücüsüne teslim edilir.

f) Trafikten men edilen veya muhafaza altına alınan araçlar hakkında yapılacak iş ve işlemler aşağıda belirtildiği şekilde gerçekleştirilir:

1) 2918 sayılı Kanunun 20 ve 25 inci maddelerine istinaden trafikten men edilen araçların, tescili yaptırılmadan veya geçici trafik belgesi ve geçici tescil plakası alınmadan trafiğe çıkışına izin verilmez.

2) 2918 sayılı Kanunun 23 üncü maddesine istinaden trafikten men edilen araçların, araca ait tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakaları ibraz edilmeden ve uygun duruma getirilmeden trafiğe çıkışına izin verilmez.

3) 2918 sayılı Kanunun 65 inci maddesinin birinci fıkrasının;

(a) bendine aykırılığın tespiti halinde, bütün sorumluluk ve giderler işletenine ait olmak üzere yolcuların en yakın yerleşim biriminde indirilmesi sağlanır.

(b) bendine aykırılığın tespiti halinde, Kanunda öngörülen cezai müeyyideler uygulanır. Ancak azami yüklü ağırlığın % 20’den fazla aşılması halinde, yükü uygun hale getirilinceye kadar araç trafikten men edilir.

(c) bendine aykırılığın tespiti halinde, yükü dingil ağırlıklarına uygun hale getirilinceye kadar araç trafikten men edilir.

(d) bendine aykırılığın tespiti halinde, yükü uygun duruma getirilinceye kadar araç trafikten men edilir.

(e) bendine aykırılığın tespiti halinde, gerekli izin ve tedbirler alınıncaya kadar araç trafikten men edilir.

(f) bendine aykırılığın tespiti halinde, Karayolları Genel Müdürlüğünden alınacak “Özel Yük Taşıma İzin Belgesi” ibraz edilinceye veya ilgili kayıtlardan tespit edilinceye kadar araç trafikten men edilir.

(g) bendine aykırı yükleme yapıldığının tespiti halinde, yükü 128 inci maddede belirtilen ölçülere uygun hale getirilinceye kadar araç trafikten men edilir. Yük üzerine veya araç dışına yolcu bindirilmiş olması halinde, bütün sorumluluk ve giderler işletenine ait olmak üzere yolcuların en yakın yerleşim biriminde indirilmesi sağlanır.

(h) bendine aykırılığın tespiti halinde, yükü uygun duruma getirilinceye kadar araç trafikten men edilir.

(i) bendine aykırılığın tespiti halinde, yükü uygun duruma getirilinceye kadar araç trafikten men edilir.

(j) bendine aykırılığın tespiti halinde, yükü uygun duruma getirilinceye kadar araç trafikten men edilir.

(k) bendine aykırılığın tespiti halinde, bu Yönetmeliğin 133 üncü maddesinde belirtilen koşullar sağlanıncaya kadar aracın seyrine izin verilmez.

4) 2918 sayılı Kanunun 91 inci maddesi gereğince, zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmadan karayoluna çıkan araçlar trafikten men edilir. Bu madde kapsamında trafikten men edilen araçların sigortasının yapıldığının ilgili kayıtlarından tespit edilmesi veya sigorta poliçesinin ibrazı halinde trafiğe çıkışına izin verilir.

5) 2918 sayılı Kanunun Ek–2 nci maddesine istinaden trafikten men edilen araçların, gerekli şartları sağlamış olsalar dahi 15 günlük süre dolmadan trafiğe çıkışına izin verilmez.

6) 53 üncü maddeye istinaden, özürlülere ait yurt dışından ithal edilmiş olan özel tertibatlı araçların Yönetmelikte izin verilen kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde; araç trafikten men edilerek, gerekli yasal işlemler yapılmak üzere bu hususta düzenlenecek bir tutanakla ilgili gümrük birimine teslimi sağlanır.

7) 128 inci madde gereğince yüksüz olarak karayolunda trafiğe çıkışı, Karayolları Genel Müdürlüğünden alınacak özel izin belgesine tabi olan tescilli veya tescilsiz araçların, izinsiz olarak karayoluna çıkmaları halinde, Karayolları Genel Müdürlüğünden alınacak “Özel İzin Belgesi” ibraz edilinceye kadar trafikten men edilir.

8) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 21 inci maddesine istinaden trafikten men edilen araçlardan, trafiğe çıkarılacak olanlar, muayenelerini yaptırmak üzere 8 inci maddede belirtilen “C” geçici trafik belgesi alınması veya karayolunda sürülmemek ve çekici/kurtarıcı marifetiyle götürülmek kaydıyla, trafiğe çıkarılmayacak olanlar ise karayolunda sürülmeyeceğine ve her türlü hukuki ve mali sorumluluğun kendilerine ait olduğuna dair taahhüt alınması ve çekici/kurtarıcı marifetiyle götürülmesi kaydıyla sahibine veya işletenine teslim edilir.

9) 2918 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına istinaden trafikten men edilen araçlara, gerekli şartları sağlamaları veya eksikliklerini gidermeleri amacıyla bu Yönetmeliğin ekindeki “Geçici Olarak Trafiğe Çıkış İzin Belgesi (Ek-33)” düzenlenmek suretiyle yedi iş gününe kadar izin verilir ve araç kayıtlarına gerekli şerh düşülür. Süresi sonunda gerekli şartları sağlamadığı veya eksikliklerini gidermediği tespit edilen araçlar trafikten men edilir. Bu araçlara tekrar izin verilmez. Ancak, bulundukları yerde gerekli şartları sağlamaları veya eksikliklerini gidermeleri halinde, trafiğe çıkarılmalarına müsaade edilir.

10) 2918 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin ikinci fıkrasına aykırılıkları nedeniyle trafikten men edilen araçlara, gerekli şartları sağlamaları veya eksikliklerini gidermeleri amacıyla bu Yönetmeliğin ekindeki Geçici Olarak Trafiğe Çıkış İzin Belgesi düzenlenmek suretiyle yedi iş gününe kadar izin verilir ve araç kayıtlarına gerekli şerh düşülür. Süresi sonunda gerekli şartları sağlamadığı veya eksikliklerini gidermediği tespit edilen araçlar trafikten men edilir. Bu araçlara tekrar izin verilmez. Ancak, bulundukları yerde gerekli şartları sağlamaları veya eksikliklerini gidermeleri halinde trafiğe çıkarılmasına müsaade edilir.

11) 2918 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının; (a) bendinde sayılan bozukluk veya eksiklikleri nedeniyle trafikten men edilen araçlardan, karayolunda sürülmeye elverişli olanlar ile (b) bendinde sayılan diğer bozukluk veya eksiklikleri olan araçlara, bozukluk veya eksikliklerini gidermek üzere bu Yönetmeliğin ekindeki Geçici Olarak Trafiğe Çıkış İzin Belgesi düzenlenmek suretiyle yedi iş gününe kadar izin verilir ve araç kayıtlarına gerekli şerh düşülür. Süresi sonunda gerekli şartları sağlamadığı veya eksikliklerini gidermediği tespit edilen araçlar trafikten men edilir. Bu araçlara tekrar izin verilmez. Ancak, bulundukları yerde gerekli şartları sağlamaları veya eksikliklerini gidermeleri halinde trafiğe çıkarılmasına müsaade edilir.

Işık donanımındaki bozukluk veya eksiklikler nedeniyle trafikten men edilen araçlara, günün kararması ile günün aydınlanması arasındaki zamanda geçici olarak trafiğe çıkış izni verilmez. Bu süre içerisinde trafikten men edilen ancak denetim mahallinde eksikliğini gideremeyen araçlar çekici/kurtarıcı marifetiyle çekilmek suretiyle trafikten men edilir. Bu işlemlere dair sorumluluk ve masraflar araç sahibi, işleteni veya sürücüsü tarafından karşılanır.

12) 2918 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin (b) bendine istinaden trafikten men edilen araçlara, gerekli şartları sağlamaları veya eksikliklerini gidermeleri amacıyla bu Yönetmeliğin ekindeki Geçici Olarak Trafiğe Çıkış İzin Belgesi düzenlenmek suretiyle yedi iş gününe kadar izin verilir ve araç kayıtlarına gerekli şerh düşülür. Süresi sonunda gerekli şartları sağlamadığı veya eksikliklerini gidermediği tespit edilen araçlar trafikten men edilir. Bu araçlara tekrar izin verilmez. Ancak, bulundukları yerde gerekli şartları sağlamaları veya eksikliklerini gidermeleri halinde trafiğe çıkarılmalarına müsaade edilir.

13) 2918 sayılı Kanunun 32 nci maddesi gereğince trafikten men edilen araçlara, yapılan teknik değişiklikleri belgelendirip trafik tescil kuruluşunda tescil ettirmeleri ve belgelerine işlettirmeleri amacıyla bu Yönetmeliğin ekindeki Geçici Olarak Trafiğe Çıkış İzin Belgesi düzenlenmek suretiyle yedi iş gününe kadar izin verilir ve araç kayıtlarına gerekli şerh düşülür. Bu süre sonunda gerekli şartları sağlamadığı tespit edilen araçlar trafikten men edilir ve araç tescil belgesine el konulur. Karayolunda sürülmeyeceğine ve her türlü hukuki ve mali sorumluluğun kendilerine ait olduğunu belirtir taahhüt alınması kaydıyla çekici/kurtarıcı marifetiyle götürülmek üzere Ek-33’te yer alan izin belgesi tanzim edilerek 7 iş gününe kadar tekrar izin verilir ve sahibine veya işletenine teslim edilerek araç kayıtlarına gerekli şerh düşülür.

14) 2918 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi gereğince trafikten men edilen araçlara, muayenelerini yaptırmak amacıyla bu Yönetmeliğin ekindeki Geçici Olarak Trafiğe Çıkış İzin Belgesi düzenlenmek suretiyle yedi iş gününe kadar izin verilir ve araç kayıtlarına gerekli şerh düşülür. Bu süre sonunda gerekli şartları sağlamadığı tespit edilen araçlar trafikten men edilir ve tescil belgesine el konulur. Karayolunda sürülmeyeceğine ve her türlü hukuki ve mali sorumluluğun kendilerine ait olduğunu belirtir taahhüt alınması kaydıyla çekici/kurtarıcı marifetiyle götürülmek üzere Ek-33’te yer alan izin belgesi tanzim edilerek 7 iş gününe kadar tekrar izin verilir ve sahibine veya işletenine teslim edilerek araç kayıtlarına gerekli şerh düşülür.

g) 2918 sayılı Kanunun 36, 39, 48, 49 ve 118 inci maddeleri gereğince sürücülerin araç sürmekten men edilmesi halinde araç; sahibine, işletenine veya bu kişilerin uygun görmesi ile araç cinsi için geçerli sürücü belgesi olan bir başka sürücüye teslim edilir. Aksi halde araç ilgili kişi teslim alıncaya kadar muhafaza altına alınır.

ğ) İlgili diğer kanunlar kapsamında trafikten men edilen ya da tescil kayıtlarındaki şerhler veya kısıtlamalar nedeniyle yakalanan araçlar, trafikten men veya yakalama işlemini talep eden kurum veya kuruluş tarafından belirlenen yerlere, herhangi bir yer belirlenmemiş ise, yediemin otoparklara, bunların da bulunmaması halinde ise 122 nci maddede belirtilen park yerlerinde ilgililer tarafından teslim alınıncaya kadar muhafaza altına alınır.”

MADDE 17 – Aynı Yönetmeliğin 145 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ancak, cep ve araç telefonları ile benzeri haberleşme cihazlarının sürücüler tarafından çeşitli elektronik sistemler vasıtasıyla ele alınmadan kullanılması, birinci fıkranın (d) bendi kapsamında değerlendirilmez.”

MADDE 18 – Aynı Yönetmeliğin 152 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 152 –Bir trafik kazasına karışanlardan yaralanmamış olan veya hafif yaralı olanlar;

a) Araç sürücüsü iseler, trafik için ek bir tehlike yaratmayacak şekilde hemen durmak, trafik güvenliği için ışıklı işaret veya yansıtıcı cihazları koymak ve gereken tedbirleri almak,

b) Trafiği, can ve mal güvenliğini etkilemeyen, ölümlü, yaralanmalı veya maddi hasarlı kazalarda, sorumluluğun belirlenmesine yarayacak iz ve deliller dahil, kaza yerindeki durumu değiştirmemek,

c) İstendiğinde diğer tarafa kimlik ve adreslerini bildirmek, sürücü ve trafik belgeleri ile sigorta poliçelerini göstermek, bunlara ait gerekli bilgiler ile tarih ve sayılarını vermek,

ç) Yaralılara ilk yardım ve acil müdahale yaptırmak maksadıyla kaza mahallinden ayrılma hali hariç, olayı; yetkili ve görevlilere bildirmek ve bunlar gelinceye kadar veya bunların iznini almadan kaza yerinden ayrılmamak,

d) Başında sahibi veya sorumlusu bulunmayan motorlu araçlar, taşınabilen veya taşınamayan mallar ile mülklere zarar veren sürücüler;

1) Aracın, malın veya mülkün ilgilisini bulmak,

2) Bulunamadığı takdirde araçların ve zarar verilen diğer şeylerin görünebilen ve uygun yerlerine yazılı bilgi bırakmak,

3) En kısa sürede yetkililere haber vermek,

zorundadırlar.

Sadece maddi hasarla sonuçlanan kazalarda;

a) Kazaya karışan sürücülerin tümü, yetkililerin gelmesine gerek görmez ve aralarında kazayı kendi düzenleyecekleri tutanakla tespit etmek noktasında anlaşırlarsa “Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı” düzenleyip birlikte imza altına alarak olay yerinden ayrılabilirler.

b) Taraflarının anlaşma sağladığı durumlarda, yeni bir trafik kazasına sebebiyet vermemek ve trafik akışını engellememek için mümkün olduğu takdirde olay yerinin fotoğrafları çekilerek kazaya karışan araçlar taşıt yolu dışına çıkarılır ve Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı burada düzenlenir.

c) Bir anlaşma ile olay yerinden ayrılmış olan taraflar, meydana gelen zararın sigortaları tarafından veya kendilerince doğrudan karşılanacağını kabul etmiş sayılırlar ve sonradan yetkililerden kaza tespit tutanağı düzenlenmesini isteyemezler.

ç) Aşağıdaki durumlarda Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı trafik zabıtası, bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde ise genel kolluk tarafından düzenlenir:

1) Kazaya bir aracın karışması (tek taraflı maddi hasarlı kaza ise),

2) Taraflardan herhangi birinin sürücü belgesinin bulunmaması veya belgesinin kullandığı araç cinsi için yeterli olmaması,

3) Araçlardan herhangi birinin ülkemizde geçerli zorunlu mali sorumluluk sigortasının olmaması,

4) Sürücülerden herhangi birinde alkol, uyuşturucu veya uyarıcı madde aldığı şüphesinin bulunması,

5) Kazaya karışan araçlardan herhangi birinin kamu kurum veya kuruluşuna ait olması,

6) Kazada kamu malına veya üçüncü kişilere ait eşyaya zarar verilmiş olması.”

MADDE 19 – Aynı Yönetmeliğin 156 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 156 – Trafik kazaları ile ilgili olarak yapılacak işlemlerde aşağıdaki usul ve esaslar uygulanır.

a) Trafik kazası tespit tutanağının düzenlenmesi

1) Örneğine uygun olarak; kaza yerinin durumu, iz ve deliller, kazaya karışan sürücüler, varsa ölü veya yaralılar, hasar veya zarar, gün ve saat ile gerekli görülen diğer hususlar belirtilmek üzere düzenlenir ve olay yerinin durumu bir krokide gösterilir. Tutanağa kazazedelerin olay yerindeki ölüm veya yaralanma durumu işlenir.

Trafik Kazası Tespit Tutanağı; soruşturma evrakına eklenmek, dosyasında saklanmak ve sayısına göre taraflara verilmek üzere yeter sayıda düzenlenir.

Trafik kazası tespit tutanağının düzenlenmesi ile tutanakta yer alan bilgilerin bir veri tabanında toplanmasına ve bu bilgilerin ilgili taraflarla paylaşımına ilişkin usul ve esaslar Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.

2) Trafik kazası tespit tutanağı düzenlemeye 154 üncü maddenin (a) bendi gereğince trafik zabıtası ve genel zabıtanın görevli personeli yetkilidir.

Tutanaklar en az iki görevli tarafından düzenlenir. Hafif yaralanmalı veya hasarlı kazalarda tek görevli tarafından rapor şeklinde de düzenlenebilir.

Ancak, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait araçların karıştığı trafik kazalarında bir askeri temsilcinin bulundurulması mecburidir.

3) Tutanak düzenleyenler, tutanakta taraflar için kusur oranı belirtmeksizin sadece kazanın oluşumunda kimin hangi trafik kuralını ihlal ettiğini belirtirler.

4) Karayolu üzerinde ölüm veya yaralanma ile sonuçlanıp, olay yerindeki iz ve delillerin tespit ve değerlendirilmesi sonucunda trafik kazası olduğu anlaşılan durumlarda; kazaya karışan taraf veya unsurlardan birinin, birkaçının ya da tamamının olay yerinden ayrılmış olması halinde de trafik kazası tespit tutanağı düzenlenir.

5) Önceden meydana gelmiş veya olay yerinden kaldırılmış araçların karıştığı ve yalnız maddi hasarla sonuçlanan kazalar için trafik zabıtası ve genel kollukça hasar tespitine dair kazaya karışanlara verilmek üzere tutanak veya rapor düzenlenmez. Bu durumlarda hasar tespitleri ilgililerin sigortalarına veya yetkili mahkemelere başvurmaları suretiyle yapılır.

Ancak;

Can, mal ve trafik güvenliğini etkileyen veya yolun trafiğe kapandığı maddi hasarlı trafik kazalarında, kazaya karışanların kazanın oluşuna göre iz ve delilleri işaretleyerek, mümkün olduğu takdirde olay yerinin fotoğraflarını çekerek araçlarını en yakın ve uygun yerlere çekmeleri,

Karayolu üzerinde birden fazla sayıda aracın karıştığı sadece maddi hasarla sonuçlanan ve tarafların bu Yönetmelik çerçevesinde Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı düzenlemediği trafik kazalarında; taraflara ait araçlardan en az birinin olay yerinde bulunması ve olay yerindeki iz ve delillerden kazanın oluşumu ile o yerde meydana geldiğine kanaat getirilmesi,

hallerinde görevlilerce trafik kazası tespit tutanağı düzenlenir.

b) Kaza istatistikleri

Kazaların nedenlerini tespit etmek ve alınacak tedbirlerin belirlenmesinde kullanılmak üzere, trafik kazası tespit tutanaklarındaki bilgilerden yararlanılarak, kazaya el koyan birimlerce örneğine uygun istatistik formu düzenlenir.

Düzenlenen istatistik formları, her ilde şehiriçi trafik denetleme şube müdürlüklerinde toplanarak, il genelinde değerlendirmesi yapıldıktan sonra Emniyet Genel Müdürlüğüne gönderilir.”

MADDE 20 – Aynı Yönetmeliğin 157 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 157 – Araç sürücülerinin trafik kazalarında asli kusurlu sayılacakları haller ile kusur durumlarının tespitine dair usul ve esaslar aşağıda gösterilmiştir.

a) Asli kusur sayılan haller

1) Kırmızı ışıklı trafik işaretinde veya yetkili memurun dur işaretinde geçme,

2) Taşıt giremez trafik işareti bulunan karayoluna veya bölünmüş karayolunda karşı yönden gelen trafiğin kullanıldığı şerit, rampa ve bağlantı yollarına girme,

3) İkiden fazla şeritli taşıt yollarında karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şerit veya yol bölümüne girme,

4) Arkadan çarpma,

5) Geçme yasağı olan yerlerden geçme,

6) Doğrultu değiştirme manevralarını yanlış yapma,

7) Şeride tecavüz etme,

8) Kavşaklarda geçiş önceliğine uymama,

9) Kaplamanın dar olduğu yerlerde geçiş önceliğine uymama,

10) Manevraları düzenlenen genel şartlara uymama,

11) Yerleşim birimleri dışındaki karayolunun taşıt yolu üzerinde, zorunlu haller dışında parketme ve duraklama ve her durumda gerekli tedbirleri almama,

12) Park için ayrılmış yerlerde veya taşıt yolu dışında kurallara uygun olarak parkedilmiş araçlara çarpma.

Yukarıda sayılan hal ve hareketlerde bulunan sürücüler asli (esas) kusurlu sayılırlar. Ancak, sürücülerin veya yayaların kural dışı hareketleri veya taşıtların teknik arızaları bir başka sürücüyü tehlikeye düşürmüş ve bu sürücü, oluşması muhtemel bir kazayı önlemek, can ve mal güvenliğini korumak amacı ile Karayolları Trafik Kanununun öngördüğü temel kurallardan birini ihlal etmeye mecbur kalmış ve bütün tedbirlere rağmen bir kazaya neden olmuşsa, asli kusurlu sayılamaz.

b) Sürücü kusurlarının tespiti

Adli mevzuat ve yargılama hükümleri saklı kalmak üzere, trafik kazalarına karışanların kusur durumları; 2918 sayılı Kanun ve bu Yönetmelikte belirtilen kurallar, şartlar, hak ve yükümlülükler ile asli kusur sayılan haller dikkate alınarak belirlenir.

Kaza mahallinde yapılan incelemeler sonunda tespit edilen iz ve delillere ilave olarak kazaya karışanların olay hakkındaki ifadeleri ile varsa tanık ifadeleri de kusur durumunun tespitinde dikkate alınır.”

MADDE 21 –Aynı Yönetmeliğin 178 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 178 –İlk ve orta dereceli okul öğrencilerinin okul önlerinde ve geçitlerinde güvenli şekilde okula giriş ve çıkışlarını sağlamak amacıyla, trafik zabıtasınca verilmiş belgesi bulunan ve özel kıyafet ve işaret taşıyan görevliler, bu yerlerde trafiği sevk ve idare etmeye görevli ve yetkilidirler.

Okul geçidi görevlisinin seçimi, eğitimi, görev, yetki ve sorumlulukları aşağıda gösterilmiştir.

a) Okul geçidi görevlisi olma şartları ve seçilme esasları

1) İlk ve orta dereceli okullarda istekli öğretmenler, veliler ile 12 yaşını doldurmuş öğrenciler okul geçidi görevlisi olabilirler.

2) Okul geçidi görevlisi olma şartlarını haiz olan öğretmenler ile öğrenciler bu isteklerini mensup olduğu okul müdürlüklerine, veliler ise, il emniyet müdürlüklerine yazılı olarak bildirirler.

3) Okul müdürlüklerince tespit edilen adayların müracaatları bağlı oldukları il milli eğitim müdürlükleri kanalıyla il emniyet müdürlüğüne bildirilir.

4) Müracaatta bulunan adaylar, il emniyet müdürlüğünün koordinatörlüğünde şehiriçi trafik denetleme şube müdürü, bölge trafik şube müdürü ile milli eğitim müdürlüğünün tayin edeceği iki eğitim uzmanından oluşan komisyonca seçilirler.

Seçim sırasında, adayların trafik hizmetlerine olan yakınlığı ile yetenek ve kabiliyetlerine bilhassa özen gösterilir.

5) Okul geçidi görevlisi olması uygun görülen adaylar, her iki kuruluşun uygun göreceği yer ve zamanda trafik zabıtasınca pratik ve uygulamalı eğitimden geçirilirler.

Eğitim sırasında trafik kuralları, trafik işaret, levha ve cihazları, trafiğin sevk ve idaresinde dikkat edilecek usul ve esaslar, taşıtların durdurulması ve yönlendirilmesi sırasında can ve mal güvenliği açısından dikkat edilecek emniyet tedbirleri ile yayaların taşıtlara, taşıtların ise yayalara karşı geçiş önceliği hakkının nasıl ve ne şartlar altında kullanılabileceği konuları öğretilir.

Uygulamalı eğitim sırasında geçit görevlisinin vereceği işaret ve yön tayini esasları, görevlinin okul önlerinde veya geçitlerde kendi can güvenliğinin korunması amacıyla bulunabileceği yer ve noktalar yetkili bir memurun gözetiminde uygulamalı olarak yaptırılır.

6) Pratik ve uygulamalı eğitim sonucunda başarılı görülen ve müstakilen bu geçitlerde görev yapabileceği anlaşılan adaylara, eğitim görevlilerince, bir eğitim çizelgesi düzenlemek suretiyle bilgi ve yetenekleri dikkate alınarak, başarı durumları orta, iyi veya pekiyi olarak bildirilir ve imza edilir. Başarı belgeleri trafik şube müdürlüklerinde muhafaza altına alınır.

7) Başarılı olan adaylara Emniyet Genel Müdürlüğü adına il emniyet müdürü tarafından imzalanan ve esasları Ek-36’da yer alan “Okul Geçidi Görevli Belgesi” belgesi verilir.

b) Okul geçidi görevlilerinin çalışma usul ve esasları

1) Okul geçidi görevlileri ikamet etmiş olduğu il hudutları içerisinde, ikamet veya işyerine yakın olan okul önü veya geçitlerinde görev almaları esastır. Bunlardan, öğretmenler veya öğrenciler bulunduğu okul önlerinde görevlendirilirler. Kimlerin hangi okul önü veya geçitlerinde ve hangi saatlerde görev alacağı, öğrencilerin giriş ve çıkış saatleri dikkate alınarak okul müdürlükleri tarafından tespit edilmek suretiyle, trafik denetleme şube müdürlüklerine/büro amirliklerine bildirilir.

Okul geçidi görevlilerinin görev yeri ve zamanı il/ilçe trafik denetleme şube müdürlükleri/büro amirlikleri ile okul müdürlükleri tarafından defter kayıtlarına geçirilir.

2) Okul geçidi görevlileri kendilerine tayin edilen bu görev yerleri dışında görev yapamazlar.

3) Okul geçidi görevlileri, görevli olduğu geçit veya okul önlerinde, öğrencilerin güvenli şekilde karşıdan karşıya geçişlerini veya okul giriş ve çıkışlarını sağlamak amacıyla taşıt trafiğini gerektiğinde durdurma yetkilerine sahiptirler.

Taşıt sürücüleri de görevlinin vereceği işaret ve talimata uymak zorundadırlar.

Okul geçidi görevlilerince verilen talimat veya işarete uymayan sürücülerin kullandığı taşıtların plakaları, ihlal edilen trafik kuralı, trafik kuralının ihlal edildiği yer ve zaman tespit edilerek, Ek-48’de yer alan “Okul Geçidi Görevlisi Trafik Kural İhlali Tespit Tutanağı” tanzim edilir ve gerekli işlem yapılmak üzere o yerdeki trafik kuruluşlarına veya ekiplerine en geç üç iş günü içerisinde teslim edilir.

4) Okul geçidi görevi fahri bir görev olup, bu hizmetin karşılığında ücret talep edilmez.

5) Görevliler önemli bir mazeretleri bulunmadığı sürece görev yerlerine zamanında gelmek zorundadırlar. Ancak, sağlık veya diğer mazeretleri sebebiyle geçici bir süre görev alamayacak olanlar bu mazeretlerini il/ilçe trafik denetleme şube müdürlüklerine/büro amirliklerine ve okul müdürlüklerine bildirirler.

6) Okuldan mezun olan öğrenciler veya zorunlu nedenlerle yer değiştiren öğretmenler ve öğrenci velileri, bu durumu ilgili trafik şube müdürlüklerine bildirmek zorundadırlar.

7) Tayin veya zorunlu nedenlerle başka il veya ilçelere ikametini nakleden görevliler istekleri halinde kendilerine verilen okul geçidi trafik görevlisi kartı ile bulunduğu il/ilçe trafik denetleme şube müdürlükleri/büro amirliklerine müracaat etmek suretiyle görev alabilirler. Bu halde trafik şube müdürlükleri bu talebi yerine getirmek zorunda olup, bu Yönetmeliğin öngördüğü hükümler doğrultusunda işlem yaparlar.

8) Okul geçidi görevlileri görevleri sırasında karşılaşabileceği güçlükler dikkate alınarak mahalli trafik zabıtasınca denetlenir ve gerektiğinde onlara yardımcı olunur.

Görevlerini ifada yetersiz kalan veya görevine gelmemeyi itiyat haline getirenler trafik zabıtasınca ihtar edilir. Bu tutum ve davranışlarını devam ettirenlerin görevlerine il emniyet müdürünün onayı ile son verilir ve kendilerine verilen Okul Geçidi Görevli Belgesi iptal edilerek ilgili okul müdürlüğüne bilgi verilir.

c) Okul geçidi görevlilerinin kıyafetleri ve taşıyacağı işaretler aşağıda gösterilmiştir.

1) Okul geçidi görevlileri görevleri sırasında beyaz reflektif bantlı yelek ve şapka giyerler.

Reflektif yeleğin önünde ve arkasında trafik branşı işareti ve şapka alt kenarında kırmızı bezden üzerinde beyaz harflerle “TRAFİK” yazılı reflektif birer bant bulunur.

Okul geçidi görevlileri kışın, (mevsim şartları dikkate alınarak) palto veya pardösü ile üzerine reflektif bant giyerek görev yapabilirler.

2) Okul geçidi görevlileri; görevleri sırasında taşıt ve yaya trafiğini sevk ve idarede kullanmak üzere bir tarafı yeşil, diğer tarafı kırmızı renkte olan işaret çubuğu taşırlar.

İşaret çubuğunun yeşil zeminli olan tarafına büyük harflerle “GEÇ”, kırmızı renkte olan tarafına “DUR” kelimeleri yazılır. “GEÇ” ve “DUR” kelimeleri beyaz harflerden oluşur.

İşaret çubuğunun her iki zemini yansıtıcı özelliğe sahip olabileceği gibi, ışıklı da olabilir.

İşaret çubuğunun “DUR” ve “GEÇ” kelimelerinin yazıldığı kısımları asgari 20 cm. çapında daire, elle tutulacak kısmı ise 30 cm. uzunluğunda ve beyaz renkte olur.

Okul geçidi görevlilerinin özel giysileri ile kullanacakları araç ve gereçler, görevi veren okul idaresi tarafından temin ve tevzi edilir.”

MADDE 22 – Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan (1) ve (2) sayılı cetveller ekteki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 23 – Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan (4) sayılı cetvelin “Psikiyatri Uzmanı Muayenesi” bölümünün birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Psikiyatri uzmanı muayenesinde, öncelikle 26/9/2006 tarihli ve 26301 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğin “Ruh ve sinir hastalıkları muayenesine ilişkin esaslar” başlıklı 9 uncu maddesinde belirtilen esaslara ek olarak, psiko-teknik değerlendirme raporunda yer alan bulguları dikkate alarak, kişinin; algılama, muhakeme etme, karar verme ve tepki verme ile ilgili bilişsel özelliklerinden araç kullanmasını engelleyecek ya da tehlikeli araç kullanmasına yol açabilecek özelliklerinin olup olmadığını araştırır.”

MADDE 24 – Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan “Ceza Puanı Cetveli”ne (Ek-35) aşağıdaki maddeler ile ilgili öngörülen ceza puanları eklenmiştir.

“

”

MADDE 25 – Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan “İzin Belgesi” (Ek-33) ile “Uygunsuzluk Tespit Tutanağı” (Ek-40) ekteki şekilde değiştirilmiş ve Yönetmeliğe ekteki “Okul Geçidi Görevlisi Trafik Kural İhlali Tespit Tutanağı” (Ek-48) eklenmiştir.

MADDE 26 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“Geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 7 – Bu maddenin yayımı tarihinden önce yetkilendirilmiş mevcut otoparklar ile çekici/kurtarıcı sahip ve şoförlerinden, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde 122 nci maddede belirtilen şartları yerine getirmeleri istenir. Bu süre içerisinde belirtilen şartları yerine getiremeyenlerin yetkileri iptal edilir.”

MADDE 27 – Aynı Yönetmeliğin; 37 nci maddesinin ikinci fıkrası, 159 uncu maddesinin üçüncü fıkrası ile ekinde yer alan EK–12/K, EK–12/K–1, EK–12/L, EK–12/L–1, EK–12/M ve EK–12/M–1 ve EK–19 (Sürücü Belgesi Müracaat Kayıt Defteri) yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 28 – Bu Yönetmeliğin;

a) (1) Sayılı Cetvelin “C) HUSUSİYETLERİNE GÖRE ARAÇLARDA BULUNDURULACAK TEÇHİZAT” bölümünde bulunan “Geri yansıtıcılı şerit”e ilişkin kısmı yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra,

b) Diğer hükümleri yayımı tarihinde,

yürürlüğe girer.

MADDE 29 –Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri, Çevre ve Şehircilik ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanları birlikte yürütür.